In media of lifestyle platforms wordt soms verteld dat spelt gezonder zou zijn dan tarwe. Wat is het verschil precies en zijn er verschillen tussen deze granen? En wat is nu ongezond: tarwe of spelt? 

Wat is het verschil tussen tarwe en spelt? 

Tarwe bestaat al eeuwen. De huidige tarwesoort is ongeveer 11.000 jaar geleden in het Midden Oosten ontstaan en verspreidde zich in de Middeleeuwen meer over Europa: zo is tarwe ook in België terecht gekomen. Naast rijst en maïs is tarwe één van de meest geteelde en gegeten granen in de wereld. Dit succes van tarwe komt deels door de grote oogsten, maar ook door de gluten eiwitten. Dat maakt dat tarwe gebruikt kan worden voor brood, pasta en andere producten. Vooral volkoren tarweproducten hebben daarnaast grote gezondheidsvoordelen.  

Speltbrood wordt gebakken van het graan spelt of oerspelt (Triticum Spelta). Het is een familie van de huidige broodtarwe (Triticum Aestivum). De meeste huidige speltrassen die voor speltbrood worden gebruikt, zijn een kruising tussen deze Triticum Spelta en Triticum Aestivum. 

Spelt is dus zeer nauw verwant aan tarwe en de eiwitten van deze twee graanrassen lijken erg op elkaar. De smaak van spelt is wel wat pittiger. Speltbrood bevat ook gluten en is niet wetenschappelijk bewezen lichter verteerbaar dan tarwebrood. Net als voor andere broodsoorten geldt: speltbrood is het gezondst als het gemaakt is van volkoren speltmeel. Als de hele graankorrel gebruikt is dus.  

Tarwe ongezond bij allergie of coeliakie 

Tarweproducten zijn niet geschikt voor mensen met een tarwe-allergie of coeliakie. Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij iemand overgevoelig reageert op gluten. Deze mensen zullen levenslang tarwe-producten (en andere glutenbevattende producten) moeten mijden. Het grootste deel van de mensen kan wel goed tegen gluten en dan is tarwe dus hartstikke gezond.  

Zitten er gluten in spelt? 

Er wordt wel beweerd dat spelt geschikt is voor mensen met coeliakie. Dit is onjuist, want spelt bevat evenals tarwe gluten. Omdat spelt familie is van de tarwe verdragen mensen met een tarwe-allergie ook geen spelt. 

Tarwebrood is dus niet per se ongezonder dan speltbrood. Er is namelijk weinig verschil in voedingswaarde tussen de graansoorten. Wel is spelt beter voor de planeet: het graan vraagt minder intensieve landbouw, groeit goed op drogere, mindere vruchtbare grond en is van nature resistenter tegen ziektes. Wel is spelt wat duurder dan tarwe: de opbrengst per hectare is namelijk lager dan dat van tarwe en het graan moet gepeld worden voor gebruik. Een extra stap in het productieproces dus. Maar zowel voor tarwe als voor spelt geldt, kies de volkorenvariant!