Is glutenvrij brood niet gewoon een oplossing voor iedereen?

Veel mensen denken dat glutenvrij brood een betere en slankere keuze is dan gewoon brood. Want uh, als gluten dan niet slecht voor je zijn, waarom bestaat er dan glutenvrij brood? We helpen wat fabeltjes de wereld uit.

Om te beginnen nog even een uitleg. Gluten is een eiwit dat voorkomt in veel graansoorten, zoals tarwe, rogge, gerst en spelt. Het zorgt ervoor dat deeg elastisch en sterk wordt, en dat brood daardoor mooi in de juiste vorm kan rijzen. Gluten is vooral essentieel voor lekker luchtig brood. So far geen aanleiding tot paniek, toch?

En toch bestaan er veel indianenverhalen over gluten: het zou slecht zijn voor je darmen, je zou er dik van worden en je zou er een allergie voor kunnen ontwikkelen. Wij begrijpen niet helemaal waar dat vandaan komt. Er zijn inderdaad mensen die zeggen last te hebben van hun darmen na het eten van gluten, zonder dat ze aantoonbare glutenintolerantie hebben. Momenteel wordt hier grondig onderzoek naar gedaan, maar er bestaat vooralsnog geen wetenschappelijk bewijs dat gluten iets verkeerds met je doet als je gezonde darmen hebt.

Voor mensen die wél een aantoonbare glutenintolerantie hebben, genaamd: coeliakie, maken we speciaal glutenvrij brood. Dat wordt gemaakt van graansoorten die van nature glutenvrij zijn. Denk aan boekweit, haver, quinoa, teff, amarant, maar ook bijvoorbeeld sojameel, kastanjemeel en kikkererwtenmeel zijn glutenvrij.

Bij de aankoop hiervan, moet je goed opletten dat er daadwerkelijk ‘glutenvrij’ op de verpakking staat. Het kan namelijk zo zijn dat het meel tijdens de productie of verwerking in aanraking is gekomen met glutenbevattend graan. Dit gebeurt vaak bij boekweit of haver. En voor mensen met coeliakie betekent ook dat de poppen aan het dansen zijn. Er zijn daarom strenge wettelijke regels opgesteld rondom het gebruik van de term en het logo ‘glutenvrij’.

Serious business, dus. En precies daarom is het heel belangrijk om het ook echt serieus te nemen. Als je soms last hebt van je darmen als je brood gegeten hebt, betekent dat niet meteen dat je glutenintolerant bent. Darmklachten na een broodmaaltijd komen veel vaker door belegkeuze, de snelheid waarmee je eet of de hoeveelheid. Het beste kun je de klachten met een diëtist of deskundige bespreken en kijken naar je voedingspatroon.

Voor mensen die denken dat ze sowieso beter glutenvrij brood kunnen eten… Als er geen medische aanleiding voor is, is dat echt nergens voor nodig. Echt niet. Als je geen aangetoonde coeliakie hebt, zit het verschil vooral in de smaak, de stevigheid en de structuur. Bovendien is glutenvrij eten voor veel mensen moeilijk vol te houden. Het is complex, duur en er is een risico op een tekort aan vezels, vitamine B1, foliumzuur en jodium. Verhalen over slanker, gezonder of beter voor je darmen worden door de wetenschap niet ondersteund.