Glutenintolerantie: hoe weet je of je het écht hebt?

Nog steeds vermijden mensen (vaak onterecht) gluten. Op de één of andere manier wordt er gedacht dat het niet goed voor je zou zijn. Maar dat is niet waar, tenminste: voor mensen met gezonde darmen. Want er is een groep die wel degelijk last heeft van glutenintolerantie.

Wie gezonde darmen heeft, heeft niks te vrezen. Gluten is een natuurlijk eiwit dat voorkomt in granen (zoals tarwe, spelt, gerst en rogge). In het bakproces is het precies dit eiwit dat zorgt dat brood zo lekker luchtig is en goed rijst. Hoewel er een trend ontstaan is die gluten in een negatief daglicht zet, is er geen wetenschappelijk bewijs dat gluten iets verkeerds met je doet als je gezonde darmen hebt.

Maar wie wel last heeft van glutenintolerantie, oftewel coeliakie (spreek uit ‘seu-lia-kie’), kan ernstige klachten ervaren. Bij ongeveer 1% van de Nederlanders is deze auto-immuunziekte vastgesteld, schrijft de Nederlandse Coeliakie Vereniging. Gluten zorgen bij mensen met coeliakie voor beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm en daardoor ontstaan ontstekingen. Langdurige schade kan ervoor zorgen dat belangrijke voedingsstoffen niet meer goed worden opgenomen.

En daar kun je goed ziek van worden. Coeliakie kan vrij uiteenlopende klachten veroorzaken. Niet alleen de ‘voor de hand liggende’ klachten, zoals een opgeblazen buik, winderigheid en misselijkheid. Maar vaker gaat het om ernstige, chronische diarree of verstopping, met gewichtsverlies tot gevolg. Echter verschillen de symptomen nogal per persoon en zijn deze zelfs niet altijd terug te brengen naar maag- of darmklachten. Depressie, botontkalking, bloedarmoede en vermoeidheid kunnen ook gevolgen zijn van glutenintolerantie. Heel vervelend, want deze ziekteverschijnselen worden vaak verward met andere aandoeningen. Dat maakt het extra belangrijk dat door een arts wordt vastgesteld of er sprake is van coeliakie.

Nu meer mensen zelf zeggen last te hebben van een allergie voor gluten, is er voor mensen met een daadwerkelijke intolerantie minder geduld en begrip. Het is dus belangrijk om zeker te weten dat coeliakie de oorzaak is van je klachten, voordat je zomaar iets roept. Een bloedonderzoek bij de huisarts kan hierin veel verhelderen. Als daaruit blijkt dat er een kans bestaat dat je coeliakie hebt, word je doorverwezen naar een specialist. Daar wordt een darmonderzoek gedaan en een darmbiopt afgenomen, dat wordt onderzocht op kenmerken van coeliakie.

Gelukkig valt er met de aandoening prima te leven. Mits je je leven lang een strak glutenvrij dieet volgt, dat is samengesteld door een diëtist. Wie geen glutenbevattende producten meer eet, moet namelijk de voedingsstoffen die in deze glutenbevattende producten zitten op een andere manier binnenkrijgen en daar is een gebalanceerd dieet voor nodig. De klachten verdwijnen gelukkig na een poosje, maar gluten moeten voor het leven vermeden worden. Zelfs bij zeer kleine hoeveelheden kan er weer schade ontstaan met nare klachten als gevolg.

Het heeft overigens geen zin om op eigen houtje aan een glutenvrij dieet te beginnen, zonder dat de diagnose is gesteld. Sterker nog: als je daarmee begint kan dit de diagnose van een specialist bemoeilijken. Mocht je dus vermoeden dat je last hebt van coeliakie, zonder dat je beïnvloed bent door health trends, ga dan naar je huisarts en pak de ziekte goed aan.