Speltbrood

Wat is speltbrood?

Speltbrood wordt gebakken van het oergraan spelt (Triticum Spelta). Zeker 5000 jaar voor Christus groeide spelt in landen rond de Kaspische zee. Spelt is nauw verwant aan het huidige broodtarwe (Triticum Aestivum). Beide granen lijken dan ook erg op elkaar. De smaak van spelt is wat pittiger dan die van tarwe. Net als bij tarwe en andere graansoorten kun je de speltgraankorrel verwerken tot volkorenmeel, bloem, of een combinatie. Speltbrood is dus verkrijgbaar in volkoren-, wit- en bruinbrood.

Speltbrood kan niet zomaar speltbrood heten. Het Warenwetbesluit Meel en brood stelt namelijk eisen aan de naamgeving van broden. De naamgeving van brood zegt hoe het product is samengesteld. Zo bestaat het meelbestanddeel van "speltbrood" voor minimaal 98% uit spelt. Wordt een combinatie van spelt en meer dan 2% van een ander graan gebruikt, dan moet dat ook uit de naam van het brood blijken. Een brood waarvan het meelbestanddeel bijvoorbeeld uit 80% spelt en 20% tarwe bestaat, heet dan spelttarwebrood. Voor een combinatie wordt gekozen omdat spelt andere bakeigenschappen heeft en een duurdere grondstof is (de opbrengst per hectare is lager en het graan bewerkelijker).Bovendien moet elk brood worden aangeduid met wit, bruin of volkoren naar gelang het gebruik van bloem, meel of volkorenmeel. 

Hoe zit het met gluten?

Speltbrood bevat net als tarwebrood gluten. Speltbrood is dus niet geschikt voor mensen die daar overgevoelig voor zijn. Van speltbrood wordt wel gezegd dat het lichter verteerbaar zou zijn dan tarwebrood en dat gluten hier een rol in spelen. Hoewel het bekend is dat gluten in spelt er anders uitzien dan in tarwe, is er geen wetenschappelijk bewijs dat gluten in spelt anders reageren in de darmen. 

Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs is, lijkt een groep mensen zich beter te voelen bij het eten van speltbrood. U kunt cliënten die dit effect ervaren, adviseren goed op het etiket van het brood te letten.

Voedingswaarde vergeleken

Als het gaat om de voedingswaarde wordt er van spelt van alles gezegd: het zou vezelrijker zijn, hoog in eiwit, en veel vitaminen en mineralen bevatten vergeleken met tarwe. Omdat er verschillen zijn in rassen en omdat de klimatologische omstandigheden van invloed zijn op de voedingswaarde van graan, is het lastig om harde uitspraken te doen. Uit onderzoek blijkt dat het eiwitgehalte van spelt gemiddeld genomen iets hoger ligt dan dat van tarwe. Ook het gehalte aan ijzer, zink, magnesium en choline ligt wat hoger. Daarentegen heeft tarwe een hoger gehalte aan de vezel arabinoxylaan dan spelt.

Het gaat om zeer kleine verschillen in voedingswaarde. Wat het onwaarschijnlijk maakt dat dit leidt tot een verschil in gezondheidseffecten. Wat overigens ook afhangt van de geconsumeerde hoeveelheid en de samenstelling van het algehele voedingspatroon. En daar blijft de boodschap: eet gezond en gevarieerd, met voldoende volkorenproducten.

Is speltbrood gezonder?

Net als voor andere broodsoorten geldt: speltbrood is het gezondst als het gemaakt is van volkoren speltmeel. Als de hele speltgraankorrel gebruikt is dus. 
Gezond? Ja. Gezonder dan tarwebrood? Nee.